Với người bệnh tim, ăn uống điều độ, lành mạnh và kiểm soát chất béo, muối, đường là điều đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít người áp dụng thực dưỡng theo cách truyền miệng, thiếu kiến thức nền tảng, dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng, mệt mỏi kéo dài, thậm chí khiến bệnh tim trở nên nghiêm trọng hơn.

Bài viết này sẽ phân tích 5 sai lầm thường gặp nhất khi áp dụng thực dưỡng cho người bệnh tim, đồng thời đưa ra giải pháp khắc phục đơn giản, khoa học, dễ áp dụng. Nếu bạn đang theo thực dưỡng hoặc chăm sóc người thân mắc bệnh tim, đây là nội dung bạn không nên bỏ qua.

Áp dụng thực dưỡng cho người bệnh tim - 5 sai lầm thường gặp

1. Chỉ ăn gạo lứt muối mè quá mức – tưởng tốt nhưng lại gây hại

Trong cộng đồng thực dưỡng, gạo lứt và muối mè được xem là “món ăn vàng” vì giàu chất xơ, ít chất béo, hỗ trợ đường ruột tốt. Tuy nhiên, nếu chỉ ăn gạo lứt muối mè trong thời gian dài, người bệnh tim dễ gặp phải nhiều vấn đề như:

- Thiếu protein dẫn đến mệt mỏi, yếu cơ

- Thiếu vitamin nhóm B, gây rối loạn thần kinh và giảm năng lượng

- Thiếu khoáng chất quan trọng cho tim mạch như magie, kali

- Sụt cân quá nhanh, gây suy nhược

Nhiều trường hợp áp dụng gạo lứt muối mè cực đoan còn dẫn đến hạ đường huyết, tụt huyết áp, gây choáng váng, rất nguy hiểm cho người mắc bệnh tim.

Cách khắc phục

Để thực dưỡng mang lại lợi ích thật sự, người bệnh tim nên duy trì chế độ ăn đa dạng, không đơn điệu. Một khẩu phần thực dưỡng cân bằng có thể bao gồm:

- 40–60%: Ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch, hạt kê, bánh mì nguyên cám…)

- 20–30%: Rau củ theo mùa (hấp, luộc, áp chảo nhẹ)

- 10–20%: Protein từ đậu, hạt, rong biển, nấm

- Thêm trái cây ít ngọt theo nhu cầu

Sự kết hợp này giúp cơ thể có đầy đủ dưỡng chất, giảm áp lực cho tim và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

2. Loại bỏ hoàn toàn chất béo – hiểu sai gây thiếu chất nghiêm trọng

Nhiều người bệnh tim cho rằng “đã bệnh tim là phải kiêng dầu mỡ tuyệt đối”. Đây là một quan niệm sai lầm phổ biến. Thực tế, tim và mạch máu cần chất béo tốt để duy trì cấu trúc tế bào, hỗ trợ hormone và vận chuyển vitamin A, D, E, K.

Khi loại bỏ hoàn toàn chất béo, người bệnh tim dễ gặp:

- Khô da, viêm da

- Rối loạn hấp thu vitamin

- Rối loạn nội tiết

- Tăng cảm giác mệt mỏi do thiếu năng lượng

Cách khắc phục

- Người bệnh tim không cần kiêng hoàn toàn, mà chỉ cần chọn đúng loại chất béo.

- Chất béo tốt nên dùng: Dầu ô liu; Dầu mè; Dầu hạt cải; Bơ hạt điều, bơ đậu phộng nguyên chất; Hạt lanh, hạt chia, óc chó

- Chất béo cần hạn chế hoặc tránh: Dầu chiên đi chiên lại; Mỡ động vật; Kem béo, bơ động vật; Đồ chiên rán

- Dùng khoảng 1–2 muỗng dầu thực vật mỗi ngày là phù hợp cho người bệnh tim sử dụng thực dưỡng.

3. Ăn quá nhiều muối – dù là muối mè vẫn gây tăng huyết áp

Một điểm đáng chú ý trong thực dưỡng là muối mè (gomaiso) được cho rằng "lành tính" hơn so với muối thường. Tuy nhiên, dù là muối biển, muối hồng, muối mè hay muối tinh luyện – tất cả đều chứa natri. Khi ăn quá nhiều natri, người bệnh tim dễ bị:

- Tăng huyết áp

- Giữ nước trong cơ thể

- Tăng gánh nặng cho tim

- Nguy cơ suy tim hoặc đột quỵ

Điều nguy hiểm là nhiều người không nhận ra mình đang nạp quá nhiều muối mỗi ngày qua muối mè, rau củ muối, nước tương, đồ chua…

Cách khắc phục

Để bảo vệ tim, nên:

- Giảm lượng muối mè xuống mức vừa phải

- Hạn chế nước tương, nếu dùng nên chọn loại ít muối

- Ưu tiên nêm bằng rong biển, tảo bẹ, thảo mộc như gừng, sả, tỏi

- Tránh thực phẩm chế biến sẵn

- Một mẹo nhỏ: vị ngọt tự nhiên từ bí đỏ, cà rốt, bắp cải sẽ giúp món ăn giảm nhu cầu thêm muối.

4. Ăn quá nhiều ngũ cốc – gây tăng cân, tăng đường máu

Ngũ cốc nguyên hạt tốt cho người bệnh tim nhờ khả năng hỗ trợ tiêu hóa, giảm cholesterol xấu và tăng cảm giác no. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều (đặc biệt là gạo lứt) sẽ dẫn đến tình trạng:

- Tăng đường huyết sau ăn

- Tích tụ mỡ bụng

- Tăng cân không kiểm soát

- Tạo áp lực lên tim mạch

- Điều này đặc biệt nguy hiểm với người tiểu đường – tim mạch, vốn cần kiểm soát đường máu nghiêm ngặt

Cách khắc phục

- Người bệnh tim không nên ăn quá nhiều tinh bột dù là ngũ cốc nguyên hạt. Nguyên tắc quan trọng:

- Chỉ ăn vừa đủ no, không cố ăn theo “chuẩn mực khắt khe”

- Kết hợp rau củ giúp giảm tải lượng tinh bột

- Thêm đạm thực vật để kéo dài cảm giác no, giảm thèm tinh bột

- Nên nhớ: Cân bằng là chìa khóa, không phải số lượng.

5. Tự ý áp dụng thực dưỡng, bỏ thuốc hoặc không theo dõi y tế

Đây là sai lầm nguy hiểm nhất. Một số người tin rằng thực dưỡng có thể thay thế hoàn toàn thuốc điều trị, nên tự ý:

- Ngưng thuốc huyết áp

- Ngừng thuốc loạn nhịp

- Không tái khám định kỳ

- Không theo dõi huyết áp và chỉ số mỡ máu

- Điều này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như: Tăng huyết áp đột ngột; Rối loạn nhịp tim nguy hiểm; Suy tim cấp; Đột quỵ

- Dinh dưỡng hỗ trợ điều trị, nhưng không thay thế được y khoa.

Cách khắc phục

Người bệnh tim cần:

- Kết hợp chế độ ăn lành mạnh với phác đồ điều trị của bác sĩ

- Tái khám đúng hẹn

- Theo dõi huyết áp, đường máu, mỡ máu định kỳ

- Báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường

- Thực dưỡng an toàn phải đi kèm khoa học – lắng nghe cơ thể – theo dõi y tế.

Thực dưỡng hoàn toàn có thể hỗ trợ người bệnh tim khi được áp dụng một cách mềm dẻo, không cực đoan. Dinh dưỡng tốt là nền tảng giúp tim khỏe hơn, nhưng cần kết hợp cùng lối sống lành mạnh và theo dõi y khoa đều đặn.

Hãy ghi nhớ 5 điều quan trọng:

- Không ăn đơn điệu chỉ gạo lứt muối mè

- Không bỏ hoàn toàn chất béo

- Kiểm soát lượng muối, kể cả muối mè

- Không ăn quá nhiều tinh bột dù là ngũ cốc nguyên hạt

- Không bỏ thuốc hoặc tự ý điều trị khi chưa có ý kiến của bác sĩ

Khi tránh được những sai lầm này, người bệnh tim sẽ có một chế độ thực dưỡng khoa học, cân bằng, an toàn và hiệu quả hơn.