Chế độ ăn cho người mỡ máu là vấn đề quan trọng giúp cải thiện chất lượng cuộc sống  của bệnh nhân. Vậy những người mỡ máu nên ăn và không nên ăn gì?

Hạn chế lượng đường tiêu thụ mỗi ngày

Nên hạn chế lượng đường trong chế độ ăn

Lượng đường bổ sung trong thực phẩm là mối quan tâm lớn đối với tất cả mọi người, đặc biệt là những người có mỡ máu cao. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, mỗi người không nên tiêu thụ quá 6 - 9 thìa cà phê đường bổ sung mỗi ngày, tuy nhiên, thực tế nhiều người thường tiêu thụ vượt mức này.

Đường bổ sung thường có trong đồ ngọt, nước ngọt và nước ép trái cây đóng hộp. Khi tiêu thụ quá mức, đường dư thừa sẽ chuyển hóa thành triglyceride, làm tăng mỡ máu và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn ít carbohydrate và đường bổ sung có thể giảm mỡ máu. Chỉ cần thay nước ngọt bằng nước lọc, nồng độ mỡ máu cũng có thể giảm đến 29 mg/dL (~0,33 mmol/L).

Thực hiện ăn ít carbohydrate

Tương tự như đường bổ sung, carbohydrate dư thừa cũng được chuyển hóa thành triglyceride và lưu trữ trong tế bào mỡ. Vì vậy, việc áp dụng chế độ ăn ít carbohydrate để giảm mỡ máu là điều dễ hiểu. Một nghiên cứu năm 2006 cho thấy, những người thực hiện chế độ ăn ít carbohydrate (chỉ cung cấp 26% tổng năng lượng từ carbohydrate) có mức giảm mỡ máu lớn hơn so với những người ăn chế độ nhiều carbohydrate (54% tổng năng lượng từ carbohydrate).

Kết quả này phù hợp với một nghiên cứu trước đó vào năm 2003, khi so sánh mức giảm mỡ máu của hai nhóm: một nhóm ăn ít chất béo và một nhóm ăn ít carbohydrate trong 6 tháng. Nhóm ăn ít carbohydrate giảm mỡ máu 38 mg/dL (~0,43 mmol/L), trong khi nhóm ăn ít chất béo chỉ giảm 7 mg/dL (~0,08 mmol/L).

Ăn nhiều chất xơ hơn

Nên ăn nhiều chất xơ hơn

Chất xơ có mặt nhiều trong rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cũng như trong các loại hạt, ngũ cốc và đậu.

Chế độ ăn giàu chất xơ giúp giảm khả năng hấp thụ chất béo và đường ở ruột non, từ đó hỗ trợ làm giảm mỡ máu ở những người có mức mỡ cao. Một nghiên cứu đã được tiến hành để đánh giá tác động của chất xơ đối với mỡ máu, với hai giai đoạn. Trong giai đoạn đầu, người tham gia ăn chế độ ít chất xơ, và trong giai đoạn sau, họ chuyển sang chế độ ăn giàu chất xơ. Kết quả cho thấy, chỉ sau 6 ngày ở giai đoạn đầu, nồng độ mỡ máu của họ đã tăng 45%, nhưng sau khi chuyển sang chế độ giàu chất xơ, nồng độ mỡ máu giảm xuống dưới mức ban đầu.

Hạn chế sử dụng chất béo dạng trans

Chất béo trans, đặc biệt là loại được sản xuất công nghiệp, gây hại lớn cho sức khỏe, trong đó có việc làm tăng mỡ máu. Một nghiên cứu chỉ ra rằng những người tiêu thụ chế độ ăn chứa nhiều chất béo trans có nồng độ mỡ máu cao hơn đáng kể so với những người ăn nhiều acid oleic không bão hòa.

Một nghiên cứu khác kéo dài ba tuần cũng cho thấy kết quả tương tự, khi những người tiêu thụ nhiều chất béo trans có mức mỡ máu cao hơn so với những người ăn nhiều chất béo không bão hòa.

Sử dụng chất béo không bão hòa

Nên sử dụng chất béo bão hòa

Như đã đề cập trong các nghiên cứu trước, chất béo không bão hòa có tác dụng làm giảm mỡ máu và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác.

Chất béo không bão hòa bao gồm chất béo không bão hòa đơn (có trong dầu olive, các loại hạt và quả bơ) và chất béo không bão hòa đa (có trong dầu thực vật và các loại cá nhiều dầu). Thực phẩm như cá hồi, cá trích, cá mòi, cá ngừ và dầu olive nên được ưu tiên trong chế độ ăn, vì chúng không chỉ giúp giảm mỡ máu mà còn có nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe, đặc biệt là tim mạch.

Thêm hạt vào chế độ ăn

Các loại hạt như hạt hạnh nhân, hạt óc chó, hạt hồ đào, hạt mắc ca,... chứa nhiều chất xơ, acid béo omega-3 và chất béo không bão hòa. Những thực phẩm này không chỉ giúp giảm mỡ máu mà còn mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.

Hạn chế uống rượu

Hạn chế rượu bia

Rượu chứa nhiều đường và năng lượng, và nếu không được tiêu hao, sẽ chuyển hóa thành triglyceride và tích tụ trong tế bào mỡ. Mặc dù một lượng vừa phải có thể mang lại một số lợi ích, đặc biệt là đối với tim mạch, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ rượu ở mức độ trung bình có thể làm tăng mỡ máu lên tới 53%, ngay cả khi mức mỡ máu ban đầu bình thường. Lạm dụng rượu sẽ gây hại cho sức khỏe và tác động tiêu cực đến hành vi xã hội.

Kết hợp chế độ ăn và tập luyện

Để giảm mỡ máu, ngoài việc tuân thủ chế độ ăn hợp lý, cần chú ý đến việc giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì, duy trì cân nặng lý tưởng và tập luyện đều đặn. Kết quả tốt nhất đạt được khi kết hợp các yếu tố này một cách đồng bộ.